MALIQ SYMIZË
Monument Kulture Kategoria I.
Shpallur me Vendim Nr. 6/ dt. 15.01.1963
Ajo ruan dy periudha historike, ajo antike përfaqësohet nga një mur me gurë
kuadratike (shek IV-III para Krishtit) dhe bazamenti i nje tempulli dy stera
(shek.IV-V), ndërsa tempulli shek III. Një sterë tjetër i takon shek XII-XIII.
Ajo ka qenë një vendbanim i fortifikuar.
Kufizohet në lindje dhe juglindje me lumin Devoll që është një kufi natyral
mes kësaj Kalaje dhe qytetit të Maliqit.
Gradishta në Symizë ka qenë e banuar për rreth 2000 vjet.
Ky vendbanim është i lidhur në mënyrë kronologjike dhe stilistike me
vendbanimin e hershëm të Maliqit që është vetëm disa qindra metra larg.
Gërmimet Arkeologjike në këtë vendbanim të fortifikuar datojnë në vitin
1973.
Maliqi rrëfen është një dallandyshe që kërkon ti kthej sytë dhe lavdinë një prej territoreve më të çmuara prehistorike të Kombit Shqiptar.
Palafitet, Kalatë, Urat, Muret antike të Maliqit prehistorik janë prej shekujsh në pritje të rijetēsimit të tyre.