MALIQ KAKAÇ
Monument Kulture Kategoria I.
Shpallur me Vendim Nr. 6/ dt. 15.01.1963 dhe Nr.1886. Dt.10.06.1973.
Kalaja e Kakaçit ndodhet në njërën prej kodrave që ngrihet në të majtë të
rrugës automobilistike Korçë – Pogradec, rreth 8 km në veri të qytetit të
Maliqit. Kodra njihet nga banorët e zonës me emrat “Qytet”, ose “Kalaja e
Kakaçit”. Ajo ka formën e një elipsi më gjatësi 120 m dhe gjerësi 50 m. Muret
e kalasë janë të rrënuara dhe ndjekin konturin e terrenit. Dallojmë dy
periudha të ndryshme ndërtimi, të cilat ngrihen mbi të njëjtën planimetri. Më
e hershmja përfaqësohet nga mure të ndërtuara me blloqe gurësh të punuar
me përmasa relativisht të mëdha të vendosura në të thatë, dhe i takojnë
periudhës së parë të hekurit. Periudha e dytë e ndërtimit, përbëhet nga një
mur guri i lidhur me llaç dhe i vendosur mbi ndërtimin e fazës së parë. Ai
është i ndërtuar prej gurësh me përmasa më të vogla, por vende vende janë
shfrytëzuar edhe blloqe gurësh të fortifikimit më të vjetër. Periudha e dytë i
përket antikitetit të vonë. Pavarësisht zbulimeve sporadike, mendohet se
pozicioni gjeografik dhe historia e kesaj Kalaje duke filluar qe nga zbulimi i
emrit të hershem etj, ka nevojë për gjurmime të mëtejshme.
Maliqi rrëfen është një dallandyshe që kërkon ti kthej sytë dhe lavdinë një prej territoreve më të çmuara prehistorike të Kombit Shqiptar.
Palafitet, Kalatë, Urat, Muret antike të Maliqit prehistorik janë prej shekujsh në pritje të rijetēsimit të tyre.